فیلتر ND چیست و چگونه عناصر متحرک را با آن حذف کنیم؟

به عکس کاور این مطلب نگاه کنید. فکر می‌کنید چه زمانی گرفته شده که هیچکس در این اتوبان نیست؟ اتوبان‌ها معمولا آنقدر خالی نمی‌مانند که کسی بخواهد چنین عکسی را از آنها بگیرد. اگر نمی‌دانید فیلتر ND چیست احتمالا هرگز نمی‌توانید با گرفتن عکس‌های مختلف، به چنین صحنه‌ای برسید!

عکاسی از اماکن تاریخی و توریستی هم آسان و هم دشوار است. آسان است زیرا سوژه‌ فوق‌العاده‌ای برای عکسبرداری هستند. در عین حال، دشوار هم است زیرا هزاران گردشگر و عکاس در چنین اماکنی حضور دارند که نه تنها گرفتن یک عکس غیرمعمول و متفاوت دشوار می‌شود، بلکه پیدا کردن زاویه‌ای که مملو از جمعیت نباشد نیز سخت‌تر است. اینجا است که فیلتر ND به کمک شما می‌آید.

فیلتر ND (Neutral Density) یا فیلتر تراکم خنثی قابلیت‌های زیادی دارد. تقریبا همه عکاسان می‌دانند که فیلتر ND چیست . شاید تا به حال فیلتر ND را فقط به عنوان یک فیلتر کاهش دهنده نور می‌شناختید. اما این فیلتر کاربردهای گوناگونی دارد. مهم‌ترین کاربرد آن در عکاسی معماری این است که فیلتر ND به شما امکان می‌دهد از سرعت شاتر یک تا دو دقیقه هم در نور روز استفاده کنید و به این ترتیب بتوانید افرادی را که از کادر شما عبور می‌کنند از عکس حذف کنید! این فقط یکی از قابلیت‌های شگفت انگیز فیلترهای ND است. ما با همراه باشید تا در ادامه مفصل در مورد فیلتر ND صحبت کنیم و تکنیک حذف عناصر متحرک با کمک فیلتر ND را به شما آموزش دهیم.

فیلتر ND چیست و چگونه کار می‌کند؟

یکی از اصول اساسی در عکاسی میزان نور و تاثیر آن بر صحنه است. قبلا در مورد اهمیت و کاربرد انواع مختلف فیلتر لنز دوربین عکاسی صحبت کرده‌ایم. فیلتر ND یا تراکم خنثی یک ابزار قدرتمند و ضروری برای عکاسان و فیلمبرداران است و وظیفه آن کاهش میزان نور وارد شده به لنز دوربین است. عدم استفاده از فیلتر ND به عکس‌هایی با نوردهی بیش از حد زیاد ختم می‌شود.

نور، چه طبیعی و چه مصنوعی، مهم‌ترین عنصر عکاسی محسوب می‌شود، زیرا می‌تواند هم صحنه و هم حال و هوای تصویر را تغییر دهد. برای یک عکاس بسیار مهم است که بداند چگونه نور را بر اساس نیازهای خود کنترل کند و این مهم به کمک فیلتر ND میسر می‌شود. به همین دلیل فیلترهای عکاسی و از جمله فیلترهای تراکم خنثی و فلیترهای GND، جزو تجهیزاتی هستند که باید همیشه همراه عکاسان باشند.

فیلتر ND یک تکه شیشه بی رنگ و تاریک است که شدت نور ورودی را به طور یکنواخت در تمام طول موج‌ها کاهش می‌دهد. هدف از استفاده از آن این است که رنگ‌های یک صحنه تحت تأثیر قرار نگیرند. فیلتر ND به ما اجازه می‌دهد تا کنترل دقیقی بر میزان نوری ‌ که وارد سنسور دوربین می‌شود داشته باشیم. فیلتر ND در جلوی لنز قرار می گیرد و مثل یک عینک آفتابی عمل می‌کند که به چشمان ما اجازه می‌دهد زیر نور شدید بهتر ببینیم.

کجا از فیلتر ND استفاده کنیم؟

رایج‌ترین کاربرد فیلتر ND مربوط به زمانی است که سرعت شاتر باید در نور روز افزایش یابد. به عنوان مثال، برای یک نوردهی طولانی مدت در نور روز و ثبت تصاویر زیبا از آب‌های جاری یا ابرهایی که به سرعت بر فراز قله کوه عبور می‌کنند، فیلترهای ND قدرت خود را به رخ می‌کشند.

حتی اگر از دیافراگم بسته‌ای مانند f/11 یا f/16 استفاده کنید، باز هم نور زیادی به لنز می‌رسد و نمی‌توان سرعت شاتر را به بیش از 1 ثانیه افزایش داد. یک فیلتر ND، بسته به قدرت مسدود کردن آن، به شما اجازه می‌دهد تا سرعت شاتر را تا چند ثانیه افزایش دهید.

جای دیگری که فیلتر ND بسیار مفید است، زمانی است که باید از یک دیافراگم باز (f/1.4، f/2) زیر نور روز استفاده کنید اما سرعت شاتر باید ثابت بماند. به عنوان مثال، در حین فیلمبرداری یا زمانی که نورسنج به ما در مورد نوردهی بیش از حد هشدار می‌دهد، حتی اگر به سریع ترین سرعت شاتر (یعنی 8000/1) رسیده باشیم. در چنین شرایطی نیز، بر اساس قدرت انسداد فیلتر ND (یعنی اینکه چقدر می‌تواند نور را کم کند) ، می‌توانیم باز هم عکس‌های زیبا با عمق میدان کم بگیریم، زیرا فیلتر ND مقدار کلی نوردهی را کاهش داده است.

به طور خلاصه، در مواقع زیر از فیلتر ND استفاده می‌شود:

• فیلتر ND در عکاسی طبیعت بسیار موثر است، خصوصا برای زمانی که می‌خواهید روشنایی نور آسمان و خورشید را کاهش دهید.
• در زمان فیلمبرداری، اگر می‌خواهید با دیافراگم 2.8 یا حتی بازتر فیلمبرداری کنید و نور زیاد است. به این ترتیب می‌توانید ایزو را بیشتر کاهش دهید.
• هنگامی که می‌خواهید عمق میدان کم یا پس زمینه‌های تار ایجاد کنید، حتی در نور شدید یا با لنز واید می‌توانید از فیلترهای ND همچون فیلتر عکاسی بی پلاس دبلیو متغیر B+W 77mm XS-Pro ND MRC-Nano ND400 استفاده کنید.
• برای محو کردن حرکات پیوسته مانند جریان آب، حرکت در ورزش و غیره از فیلتر ND استفاده کنید. هرچه سرعت شاتر بیشتر و فریم ریت شما کمتر باشد، تاری بیشتر مشهود است، بنابراین در نور روشن‌تر، می‌توانید از فیلترهای ND سبک‌تر، مثل فیلتر عکاسی ان دی بنرو Benro SD ND 4X 72mm filter و سرعت شاتر آهسته‌تر برای ثبت تاری استفاده کنید.

اما یکی از کاربردهای بسیار خاص فیلتر ND حذف عناصر متحرک در تصویر است که موضوع اصلی این مقاله نیز می‌باشد. قبل از اینکه به آموزش این تکنیک بپردازیم باید کمی بیشتر با انواع فیلتر ND و اعداد مرتبط با این فیلترها آشنا شوید.

انواع فیلترهای ND

به غیر از فیلترهای ND معمولی، انواع دیگری از فیلترهای ND نیز در بازار موجود هستند که عبارتند از:

فیلترهای ND متغیر (Variable ND Filters)

فیلترهای ND متغیر دارای قدرت تراکم متغیر و قابل تنظیم هستند  وبه صورت اعدادی مانند ND3-400 نشان داده می‌شوند. این یعنی قدرت مسدود کردن میزان نور ثابت نیست و می‌تواند توسط عکاس، بسته به نیاز عکسبرداری با چرخاندن قسمت جلوی فیلتر، تنظیم شود. به بیان ساده‌تر، وقتی فیلتر را می‌چرخانید، مقدار تاریکی آن بیشتر می‌شود یا کمتر می‌شود.

این دسته از فیلترهای ND زمانی مفید هستند که نمی‌خواهید فیلترهای ND مختلف را در کیف دوربین خود حمل کنید. برای فیلمبرداری نیز بسیار کاریرد دارند زیرا کاربر می‌تواند تراکم را در حین فیلمبرداری تنظیم کند. به عنوان مثال، هنگام فیلمبرداری عروسی، جایی که زوج زیر نور شدید روز و در محیط بیرونی هستند و سپس وارد ساختمانی بسیار تاریک‌تر می‌شوند از فیلتر ND متغیر استفاده می‌شود.

فیلترهای ND مدرج (Graduated ND Filters)

فیلتر ND مدرج (GND) نوعی فیلتر ND است که برای عکاسی از مناظر ضروری است، زیرا می‌تواند نوردهی را بین آسمان روشن و پیش‌زمینه متعادل کند و این انتقال نور تصویر را نرم و ملایم نماید. این فیلترها بیشتر به شکل مستطیل هستند، اما نوع  دایره ای آن‌ها نیز موجود است.

معمولا قسمت پایینی این فیلترها شفاف است و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نور پیش زمینه را بدون مانع و افت نور عبور می‌دهند، در حالی که بخش ND در قسمت بالایی این فیلترها قرار دارد تا نور بیشتر آسمان روشن را مسدود کند.

 شماره های فیلتر ND چه معنایی دارند؟

فیلترهای ND از نظر قدرت کاهش نور، درجه‌های متفاوتی دارند. برای یک عکاس، ساده‌ترین راه استفاده از فیلترهای ND است که به شما می‌گویند در چند گام یا استاپ (stop)، میزان نوردهی کمتر می‌شود. اکثر برندهای تولید کننده فیلترهای ND، این فیلترها را با یک عدد فاکتور یا عدد تراکم نور برچسب گذاری می‌کنند. اما هیچ کدام از آن‌ها به تعداد استاپ‌هایی که توسط فیلتر نور کاهش می‌یابد اشاره نمی‌کنند.

برای تشخیص قدرت تاریکی یک فیلتر ND دو روش مرسوم و یک روش نه چندان رایج وجود دارد:

• اگر دقت کرده باشید، در فیلترهای ND اعداد و مشخصاتی همچون 2X، 4X، 8X و غیره و یا ND2، ND4، ND8 و غیره را می‌بینید. ما این موارد را با نام ND2 یا ND4 و غیره می‌شناسیم. این اعداد و حروف به میزان کاهش نور اشاره دارند، یعنی یک فیلتر ND2 نور را نصف می‌کند، در حالی که فیلتر ND8 نور وروری به لنز را به یک هشتم کاهش می‌دهد.
• شمارش گام‌ها یا توقف‌ها به صورت stop 1 ، stop 2، stop 3 و غیره که احتمالا راحت‌ترین راه اندازه گیری قدرت فیلترهای ND هستند اندازه ‌گیری می‌شوند و به شما می‌گویند که نوردهی شما در چند گام تنظیم می‌شود.
• روش سوم هم اعدادی مانند 0.3، 0.6، 0.9 و غیره هستند که اساساً تعداد توقف‌ها یا گام‌های EV (مقدار نوردهی) را مشخص می‌کنند و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هر گام یا stop مقدار نوردهی به نصف شدن نور اشاره دارد، بنابراین:

• گام 1 یا stop 1 برابر است با ND2
• گام 2 یا stop 2 برابر است با ND4
• گام 3 یا stop 3 برابر است با ND8
• گام 4 یا stop 4 برابر است با ND16

و…

روی هم قرار دادن چندین فیلتر ND، به این گام‌ها اضافه می‌کند و مقادیر قدرت تاریکی یا سدگنندگی نور را چند برابر می‌کند.

بنابراین، ND500 بسیار قدرتمند به نظر می‌رسد، اما عملکرد آن همچون قرار دادن یک ND16 روی یک ND32 خواهد بود ( 16 ضربدر 32 برابر است با 512 که سازندگان فیلتر ND آن را به 500 رند می‌کنند).

آموزش حذف عناصر متحرک در عکس با فیلتر ND

هنگام عکاسی در روز، به یک فیلتر ND قوی نیاز دارید، اما چقدر قوی؟ فیلتری مثل فیلتر عکاسی کرنل Kernel 58mm ND X8 Filter گزینه خوب و محبوبی است، اما همیشه کافی نیست. یک فیلتر 16 استاپ شما را قادر می‌سازد تا هنگام نوردهی بسیار طولانی حتی زیر درخشان‌ترین نور خورشید کارهای خارق‌العاده‌ای انجام دهید. با یک فیلتر ND قدرتمند می‌توانید شاتر را زیر نور خورشید ظهر هم برای چند دقیقه باز مگه دارید. فکرش را بکنید: چند دقیقه!

با این حال، هنگام استفاده از فیلترهای ND در موارد این چنینی و برای حذف عناصر متحرک باید برخی نکات را در نظر بگیرید. ابتدا باید بسنحید که عکاسی با نوردهی طولانی در محیط موردنظر شدنی است یا نه. باید مراقب مواردی مثل قرار دادن سه پایه، فوکوس و جلوگیری از نشت نور باشید . پس از آن، نگرانی‌های تصویری وجود دارد. مانند افزایش نویز و پخش رنگ. البته برای عکاسی با زمان نوردهی بیش از دو دقیقه، انتظار بروز این مشکلات را نیز باید داشته باشید. با این حال، صبر شما باعث می‌شود که با نتایج خیره‌کننده‌ای پاداش بگیرید…

برای اینکه بتوانید در نوردهی طولانی مدت تصاویر جذاب بگیرید و عناصر متحرک را نیز با فیلتر ND حذف کنید این مراحل را دنبال کنید:

1. یک عکس آزمایشی بگیرید

قبل از وصل کردن فیلتر، یک عکس آزمایشی بگیرید تا نوردهی طبیعی از صحنه را مشخص کنید. از تنظیماتی استفاده کنید که با آن راحت هستید. یک روش خوب برای این کار استفاده از اولویت دیافراگم (Aperture Priority) با دیافراگم f/8، ISO100 است. ترکیب بندی‌ها و چیدمان عناصر مختلف را آزمایش کنید و کادر بندی خود را به خوبی تنظیم نمایید. بعد ببینید که خود دوربین چه سرعت شاتری را به شما پیشنهاد می‌دهد.

بعدا از این سرعت برای محاسبه میزان افت نور استفاده می‌کنیم.

2. فوکوس را قفل کنید

فیلتری که برای اجرای این تکنیک استفاده می‌کنید تقریباً کادر تصویر را سیاه میکند. بنابراین وقتی روی لنز یا جلوی لنز قرار می‌گیرد نمی‌توانید فوکوس کنید یا حتی ترکیب بندی و کادر عکس را ممکن است نبینید!

قبل از اینکه لنز را به فوکوس دستی تغییر دهید، فوکوس خود را تنظیم کنید تا مجبور نباشید مراحل را تکرار کنید. سپس فیلتر را ببندید، مطمئن شوید که سه پایه دوربین سر جای خود ثابت است و اگر از دوربین DSLR استفاده می‌کنید، منظره یاب را مسدود کنید تا جلوی نشت نور را بگیرید.

نشت نور، یعنی اینکه وقتی نوردهی خیلی طولانی باشد، ممکن است از منظره‌یاب یا همان ویزور دوربین هم نور به داخل برود و روی عکس تاثیر بگذارد. معمولا برای نوردهی طولانی، جلوی منظره‌یاب را هم می‌بندند.

3. از فیلترهای ND 16 گام استفاده کنید

فیلترهای ND 16 استاپ برای شرایط نور روز با آسمان روشن مناسب هستند. در اکثر موقعیت‌ها چنین فیلتری کاملا مناسب است. مگر اینکه بخواهید برای عکاسی با نوردهی خیلی طولانی مدت، مثلا چند ساعته، بخواهید از فیلتر‌های تاریک‌تر استفاده کنید! اگر به عکاسی با نوردهی طولانی مدت یا صحنه‌های مینیمالیستی علاقه دارید، حتما فیلترهای 16-stop را امتحان کنید.

4. زمان نوردهی را تعیین کنید

یک محاسبه گر میزان نوردهی مانند برنامه PhotoPills در این مواقع به کار می‌آید. تنظیمات را برای عکس آزمایشی بدون فیلتر وارد کنید، تعداد گام‌ها یا استاپ‌ها را تنظیم کنید، سپس به برنامه اجازه دهید سرعت شاتر جدید را محاسبه کند. هر استاپ، زمان را دو برابر می‌کند، به عنوان مثال، 200/1 ثانیه به 5 دقیقه و 28 ثانیه تبدیل می‌شود.

5. دوربین را روی حالت بالب (Bulb) تنظیم کنید

اکثر دوربینها حداکثر سرعت شاتر 30 ثانیه دارند، بنابراین اگر می‌خواهید سرعت شاتر آهسته‌تر شود، باید آن را روی حالت Bulb قرار دهید. به این ترتیب دوربین تا زمانی که شاتر درگیر است باز می‌ماند. نباید دوربین را لمس کنید، بنابراین اگر می‌توانید از طریق WiFi یا بلوتوث، یا نهایتا یک کابل مناسب به دوربین متصل شوید.

6. مراقب زمان بندی خود باشید

در آرامش منتظر بمانید و از یک تایمر برای کنترل طول نوردهی استفاده کنید. شرایط ممکن است در طول نوردهی تغییر کند، بنابراین گاهی ممکن است لازم باشد تا برخی برنامه‌ها را تغییر دهید. مثلا، ممکن است برنامه ریزی کرده باشید که زمان نوردهی 5 دقیقه باشد، ولی ناگهان نور خورشید از پشت یک تکه ابر فوران می‌کند و مجبور می‌شوید زمان نوردهی را در کمتر از دو دقیقه متوقف کنید.

7. نویزها را اصلاح کنید

در طول یک نوردهی طولانی سنسور دوربین داغ می‌کند و باعث افزایش نویز و پیکسل‌های داغ می‌شود. ابزارهای کاهش نویز برنامه لایتروم می‌توانند به حذف آن کمک کنند. یک گزینه قوی‌تر هم DxO PureRaw 2 است که یک پلاگین برای Lightroom CC هم دارد و می‌تواند به طور خودکار به طرز شگفت انگیزی نویز را برطرف کند و فایل عکس بهتری تولید نماید.

8. قالب های رنگی را اصلاح کنید

فیلترهای ND قوی ظاهر تصویر را کمی سرد نشان می‌دهند. در لایت روم، قطره چکان گزینه تراز سفیدی را انتخاب کنید و روی یک نقطه خنثی کلیک کنید تا رنگ‌ها را تصحیح کند. گاهی اوقات ممکن است نور به داخل نشت کند و لبه‌های تصویر را به رنگ سرخابی درآورد. این مورد را می‌توان با فیلتر رادیال نرم افزار لایت روم و کاهش رنگ‌های سرخابی برطرف کرد.

9. فریم ها را ترکیب کنید

برای اینکه تکنیک نوردهی طولانی نتیجه خوبی بدهد ممکن است با مشکلاتی مواجه شوید، بنابراین گاهی لازم است از ادغام نوردهی (exposure blending) برای ترکیب بیش از یک فریم استفاده کنید. در فتوشاپ، یک تصویر را روی دیگری کپی کنید، سپس روی نماد Layer Mask Alt کلیک کنید تا یک ماسک کامل اضافه شود و لایه بالایی پنهان شود. با رنگ سفید آن را رنگ کنید تا نواحی مورد نظرتان مشخص شود.

این مورد آخر به مهارت بیشتری در فتوشاپ نیاز دارد.

در صورت نیاز به هرگونه مشاوره یا خرید فیلتر ND باکیفیت و با قیمت مناسب روی کمک تیم دیجی آرکی حساب کنید.