فیلتر لنز دوربین عکاسی چیست + آشنایی با انواع فیلترها

به عنوان یک عکاس تازه کار یا مشتاق، احتمالاً قبلاً فیلترهای لنز دوربین را دیده‌اید یا حتی از آن‌ها استفاده کرده‌اید. عکاسان از این قطعات کوچک شیشه‌ای به دلایل زیادی استفاده می‌کنند، اما رایج‌ترین کاربرد فیلترهای عکاسی، کنترل  وضعیت نور هنگام عکاسی است. در این مطلب  قصد داریم شما را با انواع فیلتر لنز دوربین عکاسی و کاربردهای هر کدام آشنا کنیم.

فیلتر لنز دوربین عکاسی چیست؟

فیلتر لنز دوربین عکاسی قطعه‌ای است که معمولا از عناصر شیشه‌ای، ژلاتینی یا رزین‌ ساخته می‌شود و به صورت شفاف یا نیمه شفاف در بازار وجود دارند. فیلترهای لنز عکاسی در جلوی لنز دوربین قرار می‌گیرند. این قطعات از لنز دوربین محافظت می‌کنند، ویژگی‌های نور عبوری از لنز را تغییر می‌دهند یا جلوه‌ها و رنگ‌های خاص را به تصویر اضافه می‌کنند. فیلترهای لنز دوربین به دو نوع فیلترهای پیچی و فیلترهای کشویی تقسیم بندی می‌شوند.

فیلترهای لنز پیچی

فیلترهای پیچی مستقیماً روی لنز دوربین، در رزوه‌های لبه لوله لنز قرار می‌گیرند یا اصطلاحا پیچ می‌شوند. هر فیلتر پیچی دارای عرض خاصی است، بنابراین هر چه تعداد لنزها (با عرض‌های مختلف) بیشتری داشته باشد، به فیلترهای بیشتری نیاز خواهید داشت. فیلترهای پیچی کاربردهای فراوانی دارند و پولارایزرها و فیلترهای UV که در این دسته بندی فیلترها قرار دارند را به راحتی می‌توان تعویض کرد.
به فیلترهای لنز پیچی، فیلتر دایره‌ای نیز گفته می‌شود. این دسته از فیلترها معمولاً از نظر قطر یا ضخامت متفاوت هستند و وقتی خیلی ضخیم باشند گاهی اوقات می‌توانند اثر وینیتینگ (تیرگی و کاهش وضوح یک عکس در حاشیه نسبت به مرکز عکس) در تصاویر شما ایجاد کنند.

فیلترهای لنز کشویی یا اسلات

در فیلترهای کشویی، یک نگهدارنده فیلتر روی حلقه آداپتور لنز قرار می‌گیرد و فیلترها داخل این نگهدارنده یا هولدر می‌افتند. هولدر معمولا دارای حلقه‌های قابل تعویض است و می‌تواند روی مجموعه وسیعی از لنزها قرار بگیرد. هولدرها معمولا دارای سه یا چهار شیار هستند، بنابراین می‌توانید بیش از یک فیلتر را در آن‌ها قرار دهید. مزیت فیلتر کشویی یا اسلات این است که می‌توانید فیلترها را خیلی سریع اضافه یا کم کنید. همچنین، فیلترهای بزرگ‌تر می‌توانند روی لنزهای کوتاه‌تر و کوچک‌تر هم قرار بگیرند.

قبل از ادامه مقاله فراموش نکنید که انواع فیلتر لنز دوربین عکاسی را می‌توانید در فروشگاه دیجی آرکی مشاهده کنید.

فاکتور فیلتر لنز دوربین عکاسی

فیلترهای لنز دوربین دینامیک نور ورودی به لنز را تغییر می‌دهند و معمولاً شما را ملزم می‌کنند که میزان نوردهی را برای جبران این واقعیت تغییر دهید. در عکاسی، به این قضیه فاکتور فیلتر (Filter Factor) گفته می‌شود. هر فیلتر لنز دوربین عکاسی دارای یک فاکتور فیلتر خاص است و این کاملا جدا از قیمت فیلتر لنز دوربین عکاسی است. در ادامه این فاکتورها را بررسی می‌کنیم تا کاربرد و نحوه استفاده از آن‌ها را یاد بگیرید.

فیلتر UV

فیلترهای ماوراء بنفش (UV) فیلترهای شفافی هستند که نور فرابنفش را مسدود می‌کنند تا از تیرگی عکس که گاهی اوقات درعکاسی در نور روز به وجود می‌آید، جلوگیری کنند یا این اثر را کاهش دهند. فیلترهای UV بر نور مرئی تأثیر نمی‌گذارند، بنابراین برای محافظت از لنز عالی هستند و میزان نوردهی را تغییر نمی‌دهند.

برخی از فیلترهای UV چنان “قوی” هستند که در کاهش مه و غبار جوی و کاهش لبه‌های بنفش که گاهی در عکاسی دیجیتال خود را نشان می‌دهند موثرتر هستند. حاشیه بنفش شبیه یک لبه یک یا دو پیکسلی بنفش رنگ است که وقتی سوژه کمی دارای کنتراست زیاد  می‌شود در لبه‌های آن شکل می‌گیرد.

در ما قبلا یک مطلب کامل با جزئیات فراوان درباره اینکه فیلتر UV لنز دوربین چیست منتشر کرده‌ایم که مطالعه آن را هم پیشنهاد می‌کنیم.

فیلتر پلاریزه یا پولارایزر

از فیلتر پلاریزه می‌توان برای تاریک کردن آسمان‌های بیش از حد روشن استفاده کرد زیرا کنتراست بین ابرها و آسمان را افزایش می‌دهد. مانند فیلتر UV، پولارایزر نیز مه و غبار اتمسفر را کاهش می‌دهد، اما نور منعکس شده خورشید را نیز کم می‌کند. معمولی‌ترین عملکرد یک فیلتر پلاریزه حذف انعکاس از آب و شیشه است. هنگامی که دوربین به درستی زاویه (یا چرخش) داشته باشد، پلارایزر انعکاس نور از پنجره شیشه‌ای یا داخل آب را حذف می‌کند.

دو نوع پلارایزر وجود دارد: خطی و دایره ای. هر دو نوع این فیلترهای پلاریزه اثر مشابهی ایجاد می‌کنند، به جز اینکه پلاریزه کننده دایره ای نور منعکس شده ناخواسته را با کمک یک صفحه شیشه‌ای قابل چرخش حذف می‌کند. تصویر به دست آمده عاری از نور بازتاب یافته خواهد بود و اجسام شفاف مثل شیشه، هیچ نوری را انعکاس نمی‌دهند.

فیلتر متعادل کننده رنگ

همانطور که می‌دانید، نور مرئی از یک طیف رنگی چندگانه تشکیل شده است. اما در عکاسی، شما باید انتخاب کنید که تصاویر را با تنظیمات تعدیل شده رنگ سفید دوربین ثبت کنید که نور روز را به رنگ آبی مایل به سفید می‌گیرد، یا از تنظیمات نور تنگستن (مهتابی) نارنجی مایل به قرمز یا برخی تنظیمات مشابه (نوری مثل بخار سدیم یا فلورسنت) استفاده کنید.

این همان جایی است که از تراز سفیدی برای کنترل رنگ استفاده می‌شود و شما از فیلتر متعادل کننده رنگ برای تأثیرگذاری بر تغییر منابع نور خود استفاده می‌کنید. با این حال، می‌توانید از یک فیلتر متعادل کننده رنگ برای جبران تنوع رنگ‌های مختلف در رنگ نور عکس استفاده کنید (به عنوان مثال نور روز سردتر است و آبی به نظر می‌رسد، در حالی که تنگستن گرم‌تر است و به رنگ نارنجی مایل به قرمز دیده می‌شود).

 فیلتر B85 ( فیلتر گرم / نارنجی) و فیلتر A80 (فیلتر خنک / آبی) دو فیلتر استاندارد برای جبران تعادل رنگ هستند. B85  شما را قادر می‌سازد در نور روز، زمانی که تعادل رنگ سفید / دمای رنگ برای تنگستن تنظیم شده است، عکس بگیرید. بدون فیلتر 85B، تصویر شما رنگ آبی خواهد داشت. A80  شما را قادر می‌سازد تا زمانی که دمای رنگ / توازن سفیدی برای نور روز تنظیم شده است، با نور تنگستن عکس بگیرید. بدون 80A، تصویر شما به طور غیرعادی گرم / نارنجی مایل به قرمز خواهد بود.

این روزها کم‌تر از فیلترهای متعادل کننده رنگ استفاده می‌شود زیرا این نوع تصحیح دمای رنگ را می‌توان به راحتی با نرم افزارهای پردازش تصویر انجام داد. اما برخی از عکاسان حرفه‌ای از این فیلتر لنز دوربین عکاسی برای ایجاد جلوه‌های هنری مختلف استفاده می‌کنند.

فیلتر تراکم خنثی (ND)

فیلتر تراکم خنثی (ND) باعث می‌شود تا میزان نور ورودی به لنز به طور یکنواخت کاهش یابد. فیلتر ND زمانی مفید است که کنتراست بین هایلایت‌ها و سایه‌ها برای نوردهی مناسب و ثبت یک عکس با کیفیت خیلی زیاد باشد. فیلتر ND همچنین می‌تواند با استفاده از ورود نور بیشتر از طریق یک دیافراگم بزرگ یا سرعت آهسته‌تر شاتر، تار کردن حرکت و جزئیات تصویر را امکان پذیر کند.

یکی از انواع فیلترهای ND، ND تدریجی است که در آن یک گرادیان وجود دارد و بر کاهش نور در سطح مدرج و خنثی از 100٪ به 0٪ در طول فیلتر تأثیر می‌گذارد. به بیان ساده‌تر، مقدار تیرگی این فیلتر از یک سمت زیاد است و آرام آرام به سمت دیگر فیلتر که می‌رسد کم می‌شود.

استفاده از فیلتر  ND تدریجی در عکاسی از مناظر طبیعی و مناظر دریایی بسیار کاربرد دارد زیرا می‌توانید روشنایی آسمان را کاهش دهید (برای کنتراست بهتر) اما همچنان میزان نوردهی موثر از زمین یا آب را حفظ کنید.

فیلتر کلوزآپ

فیلترهای کلوزآپ یا نمای نزدیک (همچنین با عنوان فیلترهای ماکرو یا دیوپتر شناخته می‌شوند) عکاسی ماکرو را بدون نیاز به استفاده از لنز ماکرو اختصاصی امکان پذیر می‌کنند. بسیاری از عکاسان به جای خرید لنزهای ماکرو گران‌تر روی این تکه‌های شیشه‌ای کوچک سرمایه‌گذاری می‌کنند، به‌خصوص زمانی که لزوماً مجبور نباشند همیشه از نزدیک عکس بگیرند.

با این حال، این فیلترها نمی‌توانند جایگزین قدرت بزرگنمایی لنزهای ماکرو واقعی شوند. فیلترهای نمای نزدیک درست مانند عینک‌های خواندن یا ذره بین هستند که به لنزهای معمولی کمک می‌کنند تا روی سوژه‌ها تمرکز بیشتری کنند.

اگر علاقه مند به عکاسی ماکرو هستید اما بودجه کافی برای خرید یک لنز جدید را ندارید، افزودن یک فیلتر کلوزآپ به دوربین می‌تواند عملکرد تجهیزات شما را با قیمت مناسب افزایش دهد. استفاده از فیلترهای ماکرو روی لنز دوربین  چندان مرسوم نیست، اما اگر به درستی از آن‌ها استفاده کنید می‌توانند بسیار مفید و کاربردی باشند.

فیلتر فوکوس ملایم

فیلترهای فوکوس ملایم، وضوح تصویر را کاهش می‌دهند، اما فقط تا حدی که به سختی قابل تشخیص و توجه باشد. این فیلترها برای گرفتن عکس‌های پرتره، به خصوص عکس‌های نزدیک از صورت افراد کاربرد دارند. با کمک کمی اختلاط، وضعیت پوستی معیوب با پوست صاف ابریشمی جایگزین می‌شود. همچنین، می‌توانید از فیلترهای فوکوس ملایم در عکاسی از مناظر یا بناهای تاریخی استفاده کنید.

فیلترهای عکاسی سیاه و سفید

فیلترهای خاصی برای عکاسی سیاه و سفید (B&W) وجود دارد که رنگ‌های مشابه را روشن و رنگ‌های مخالف را تیره می‌کند و در نتیجه ظاهر تک رنگ تصاویر را بهبود می‌بخشد. فیلترهای قرمز، نارنجی، زرد، سبز و آبی در عکاسی B&W مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فیلترهای قرمز رنگ مورد علاقه عکاسان مناظر هستند و اغلب برای به نمایش گذاشتن احساسات و هیجان استفاده می‌شوند. در عکاسی از طبیعت، فیلتر قرمز کنتراست بین گل‌های قرمز و شاخ و برگ‌های سبز را افزایش می‌دهد. یک فیلتر قرمز آسمان آبی را عمیق‌تر جلوه می‌دهد و ابرهای سفید را برجسته می‌کند. همچنین می‌تواند اثرات مه و غبار را کاهش دهد. در برخی موارد، بسته به قدرت فیلتر لنز دوربین عکاسی، یک فیلتر قرمز حتی می‌تواند آسمان را سیاه کند.

فیلترهای نارنجی کنتراست بین رنگ‌ها را در بافت‌هایی مانند کاشی یا آجر افزایش می‌دهند، به همین دلیل انتخاب خوبی برای استفاده عمومی و عکاسی شهری یا انتزاعی هستند. همچنین به کاهش مه و غبار کمک می‌کنند، اما اثرات آن بر آسمان و ابرها ملایم‌تر از فیلتر قرمز است.

فیلترهای زرد حتی ظریف‌تر از فیلترهای نارنجی هستند و یک انتخاب کلاسیک برای مبتدیانی هستند که تازه شروع به کاوش در خصوص استفاده از فیلترها در عکاسی سیاه و سفید کرده‌اند. فیلتر زرد کمک می‌کند تا ابرها کمی تیره شوند و همچنین شاخ و برگ‌های سبز روشن را از فام‌های تیره‌تر سبز جدا می‌کند.

فیلترهای سبز شاخ و برگ سبز تیره را روشن می‌کنند و شاخ و برگ سبز روشن را تقویت می‌کنند. فیلترهای سبز کاربرد خاص‌تری دارند و به اندازه فیلترهای دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، اما برای عکاسی طبیعت بسیار مفید هستند. فیلترهای سبز ممکن است آسمان را روشن کنند، بنابراین عکاسان مناظر هنگام استفاده از آن باید به این نکته توجه داشته باشند.

فیلترهای آبی معمولاً در عکاسی سیاه و سفید استفاده نمی‌شوند زیرا آسمان را روشن می‌کنند و نقاط برجسته یا رنگ‌هایی را که به صورت روشن دیده می‌شوند تیره می‌کنند. فیلترهای آبی می‌توانند توجه را به مه و غبار جلب کنند که در صورت نیاز می‌تواند حال و هوای عکس را تغییر دهد. بد نیست با استفاده از تنظیمات B&W دوربین عکاسی، به جای عکسبرداری رنگی و تبدیل تصویر به B&W با یک برنامه پردازشگر تصویر، این فیلترها را آزمایش کنید.

فاکتور فیلتر در این فیلتر‌های لنز دوربین عکاسی چیست؟

از آنجایی که فیلتر لنز دوربین عکاسی نور را جذب می‌کند، افزایش نوردهی را امری ضروری می‌کند. سازندگان فیلتر لنز دوربین عکاسی معمولاً توصیه می‌کنند که جبران نوردهی در قالب «فاکتور فیلتر» را مدنظر قرار دهید.

ضریب فیلتر 2X به این معنی است که شما باید نوردهی را در 2 ضرب کنید. ضریب فیلتر 4X به این معنی است که شما باید نوردهی خود را 4 برابر کنید و غیره. اگر فاکتور فیلتر 2X و 4X است، به ترتیب 1 f/stop و 2 f/stop به نوردهی خود اضافه کنید. راهکار دیگر تقسیم ISO بر فاکتور فیلتر است. مثلا اگر فاکتور فیلتر 2X و ISO شما 200 باشد، ISO جدید شما 100 خواهد بود.

حالا با انواع فیلتر لنز دوربین عکاسی آشنا هستید

در این مطلب در خصوص فیلترهای لنز عکاسی صحبت کردیم و با کاربردهای انواع مختلف این فیلترها آشنا شدیم. فیلترهای عکاسی جلوه تصاویر را بهبود می‌بخشند و می‌توانند حال و هوای عکس‌های شما را تغییر دهد. ضمنا از لنز دوربین شما محافظت می‌کنند. فیلترها تغییرات جزئی اما قابل توجهی در تصاویر ایجاد می‌کنند. شما می‌توانید بسیاری از اثرات مشابه را با تغییرات گسترده در فتوشاپ (یا نرم افزارهای ویرایش عکس دیکر) ایجاد کنید، اما زمانی که از یک فیلتر لنز دوربین عکاسی استفاده می‌کنید می‌توانید بلافاصله تفاوت تصاویر خود را مشاهده کنید.

مانند هر لوازم جانبی عکاسی جدید، تمرین و آزمایش با فیلترهای عکاسی مختلف کلید توسعه و ارتقای خلاقیت شماست. اگر نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر در خصوص انتخاب و خرید بهترین فیلتر لنز دوربین عکاسی دارید، کارشناسان ما در دیجی آرکی در خدمت شما هستند.