دوربین بدون آینه سونی Sony Alpha a7 IV Mirrorless Body

بالاخره بعد از نزدیک 4 سال از معرفی محبوب‌ترین دوربین فول‌فریم سونی در ایران، یعنی A7 III که ارزان‌ترین دوربین فول‌فریم سونی هم هست، حالا نسخه جدید این دوربین‌ هم با رزولوشن بالاتر معرفی شد. دوربینی که خود من هم بسیار دوستش دارم حالا جدیدتر و کارآمد‌تر شده و در این مقاله می‌خواهم به این مدل جدیدتر، یعنی سونی A7 IV از منظر یک عکاس نگاه کنم.

پردازشگر و حسگر کاملا جدید
یادمان هست که سونی A7 III یک حسگر 24 مگاپیکسلی داشت و لازم بود که هر چه زودتر در برابر رقبای نیکون و کانن، رزولوشن حسگر را بالا ببرد. سونی در مدل جدید A7 از یک حسگر 33 مگاپیکسلی با تکنولوژی BSI استفاده کرده است. این تکنولوژی که مخفف Backside Illuminated است، یک نوع از حسگر است که در نور کم عملکرد بسیار بهتری نسبت به حسگر‌های CMOS عادی دارد. بنابراین این تغییر احتمالا تاثیری روی کیفیت دوربین در نور عادی ندارد، اما انتظار داریم با وجود اینکه رزولوشن Sony A7 IV بالاتر رفته، در نور کم نویز کیفیت بهتری داشته باشد (دوربین A7 III هم حسگر BSI داشت).
با اینکه رزولوشن دوربین سونی A7 IV افزایش پیدا کرده، اما به لطف پردازشگر قوی تری که دارد، می‌تواند با حساسیت‌های بیشتری هم کار کند. محدوده حساسیت این دوربین ISO 100-51200 است و می‌تواند در حالت اکستند به 50 تا 204800 افزایش پیدا کند. این حساسیت فوق العاده چه در هنگام عکاسی و چه فیلمبرداری، کار کردن در تاریکی را میسر می‌کند.
ضمنا داینامیک رنج حسگر آن هم افزایش پیدا کرده و حالا می‌تواند با محدوده 15 استاپ کار کند. یعنی هم فایل‌های خام آن را خیلی بهتر می‌توان ویرایش کرد و هم ویدئو‌هایی که می‌گیرد بسیار جذاب‌تر و چشم‌نواز‌تر هستند و جزئیات بیشتری را در محدوده‌های روشن و تاریک ویدئو نمایش می‌دهند.

پردازشگر این دوربین A7 IV هم جدیدترین پردازنده سونی یعنی BIONZ XR است که قبلا در دوربین فول فریم A1 سونی هم آن را دیده بودیم. سرعت عکس‌برداری این دوربین به 10 فریم بر ثانیه می‌رسد. این سرعت برای دوربینی که فول فریم است و 33 مگاپیکسل رزولوشن دارد، سرعت بسیار خوبی محسوب می‌شود. اما فقط زمانی می‌توانید از این سرعت استفاده کنید که از گزینه فایل خام فشرده یا Loosy استفاده کنید.
این فرمت خیلی فشرده‌تر از فرمت فشرده Loosless این دوربین است و اگر ویرایش‌های سنگین رنگ و نور را روی عکس‌های خام‌تان انجام می‌دهید، بهتر است که فرمت غیر فشرده یا همان Loosless را انتخاب کنید. با این فرمت، حداکثر سرعت عکاسی پی‌درپی، به 6 فریم کاهش می‌یابد، اما مقدار اطلاعات روی هر فایل بیشتر است و بهتر می‌توانید ان را ادیت کنید.
سونی در توضیح بافر این دوربین هم گفته است که بافر آن می‌تواند تا 800 شات عکس پی‌درپی با فرمت خام و JPEG (یا 1000 عکس با فرمت JPEG) عکس بگیرد. اما این تعداد هم تنها در صورتی است که از فرمت Loosless استفاده کنید که سرعت دوربین را به 6 فریم بر ثانیه کاهش می‌دهد.

ارتقا در این دو بخش (یعنی حسگر و پردازشگر) تقریبا هر جنبه دیگری از دوربین را ارتقا می‌دهد. هرچند بررسی اولیه وب‌سایت DPreview روی این دوربین نشان می‌دهد که سرعت خوانش اطلاعات از روی سطح حسگر هم چندان سریع نیست و با اینکه پردازشگر این دوربین، همان پردازنده دوربین A1 سونی است، اما خوانش کل اطلاعات سطح حسگر پس از هر شات، حدود 1/15 ثانیه (66 میلی ثانیه) طول می‌کشد. بنابراین حدود 17 مرتبه کند‌تر از دوربین سوپر سریع A1 است. تست‌های انجام شده با سرعت بالا نشان می‌دهد که در صورت استفاده از عکس های پی‌درپی روی حالت بی‌صدا، پدیده رولینگ شاتر در کناره‌های کادر واضح دیده می‌شود.
ضمنا این حسگر دارای یک لرزشگیر مکانیکی 5.5 استاپ هم می‌شود که نیم استاپ بیشتر از A7 III است. بنابراین قطعا یک دوربین فوق‌العاده برای عکاسی در نور کم خواهد بود.

فوکوس خودکار
فوکوس خودکار، از جمله تغییرات دوربین سونی A7 IV نسبت به مدل قبلی خودش هست که خیلی اهمیت دارد. سونی در دوربین A1 مرز‌های فوکوس خودکار را در دوربین‌های فول‌فریم جابه‌جا کرد. نکته جالب این که سونی از همان ماژول فوکوسی که در A1 بود، در A7 IV هم استفاده کرده است.حالا سونی A7 IV میتواند در یک استاپ نور کمتر از مدل قبلی هم فوکوس کند (یعنی -4EV با یک لنز f/2).
اما مهم‌ترین تغییر برای عکاسانی که با این دوربین عکاسی پرتره می‌کنند، موضوع فوکوس روی چشم است. البته دوربین قبلی سونی A7 III هم فوکوس روی چشم یا Eye Focus را داشت. اما فرق مهم این دوربین با مدل قبلی این است که در قبلی فوکوس روی چشم، بخشی از فوکوش تشخیص چهره دوربین محسوب می‌شد. اما حالا فوکوس روی چشم به صورت یک قابلیت جداگانه، فعال می‌شود.
توضیح این موضوع در عمل این است که در دوربین قبلی، وقتی یک سوژه از کادر بیرون می‌رفت یا صورت خودش را برمی‌گرداند، دوربین سریعا دنبال چشم‌های روی یک صورت دیگر می‌گشت. اما حالا شما می‌توانید چشم‌های یک سوژه را انتخاب کنید تا حتی زمانی که از کادر خارج می‌شود یا وقتی صورتش را برمی‌گرداند نیز دوربین منتظر بازگشت آن به کادر بماند و به محض بازگشت، دوباره روی همان چشم قفل کند.

نکته مهم دیگر، وجود 759 نقطه فوکوس تشخیص فاز روی این دوربین است. این نقاط فوکوس تقریبا 94 درصد کادر را پوشش می‌دهند. وقتی می‌گوییم 94 درصد از کادر، یعنی تنها یک نوار بسیار باریک از دورتادور کادر زیر پوشش فوکوس تشخیص فاز قرار ندارد. بنابراین دوربین می‌تواند تقریبا روی هر چیزی در کادر فوکوس کند و البته فوکوس را روی آن قفل کرده و در هنگام حرکت آن را دنبال کند (این موضوع شامل چشم سوژه‌ها هم می‌شود).

تغییرات مهم بدنه سونی A7 IV
بدنه سونی A7 IV هم نسبت به A7 III تغییر زیادی داشته است. علاوه بر اینکه دکمه‌های سونی A7 IV کمی بزرگ‌تر و خوش‌دست‌تر طراحی شده، مهم‌ترین تغییر مربوط به نمایشگر این دوربین است. بالاخره سونی راضی شد تا به جای استفاده از نمایشگر “تا شو” که فقط تا حدی رو به بالا و پایین خم می‌شد، از نمایشگر باز شو با چرخش 180 درجه در این سری دوربین‌ها استفاده کند. یعنی نمایشگری شبیه به همان چیزی که دوربین‌های کانن هم از آن استفاده می‌کنند.

این نمایشگر برای کسانی که می‌خواهند از خودشان فیلمبرداری یا عکاسی کنند بسیار اهمیت دارد. خصوصا کسانی که محتوای ویدئویی مخصوص شبکه‌های اجتماعی تولید می‌کنند نیاز دارند تا بتوانند کادر و اطلاعات ضبط را هنگام ضبط روی نمایشگر ببینند.
این یک نمایشگر کاملا جدید است. نه فقط شکل ظاهری آن تغییر کرده ، بلکه رزولوشن ان هم بالاتر رفته است. رزولوشن نمایشگر A7 III برابر 921 هزار نقطه بود و این مقدار در نمایشگر سونی A7 IV به 1,036 هزار نقطه رسیده است.

یک تغییر مهم در منظره‌یاب دوربین سونی A7 IV است. اندازه و مقدار پوشش‌دهی هر دو منظره‌یاب یکی است. اما رزولوشن منظره‌یاب A7 IV از 2,359 هزار نقطه در مدل قبلی، به 3,680 هزار نقطه در A7 IV ارتقا پیدا کرده است. این یعنی اینکه تصویری که در سونی A7 IV می‌بینید، بسیار شفاف‌تر و طبیعی‌تر از A7 III است (تقریبا شبیه به رزولوشن منظره‌یاب A7R III)
تغییر دیگر درباره کارت حافظه‌های این دو دوربین است. هر دوی آنها از دو کارت حافظه پشتیبانی می‌کنند. اما هر دو کارت حافظهA7 III از نوع SD بودند. هر چند که هر دوی آنها از کارت‌های نسل UHS-II پشتیبانی می‌کردند و در درگاه یکی از آنها هم می‌شد کارت‌های Memory Stick Duo Hybrid را نیز وارد کرد.

اما درگاه‌های A7 IV به کلی متفاوت‌اند. اسلات دوم در سونی A7 IV همان مدل قبلی است و از SD نسل UHS-II هم پشتیبانی می‌کند. اما درگاه اول، علاوه بر SD، کارت‌های CFexpress Type A را هم قبول می‌کند.

یک تغییر فوق‌العاده در بدنه سونی A7 IV هم درپوش مکانیکی مانت دوربین است. به این ترتیب که وقتی دوربین را خاموش می‌کنید، خود به خود، با یک پرده مکانیکی، جلوی شاتر بسته می‌شود. این قابلیت به عکاس امکان می‌دهد تا بدون نگرانی از خاک یا بخار گرفتن روی حسگر، لنز دوربین را تعویض کند.

به واسطه همین تغییرات، حدود 8 گرم هم سنگین‌تر شده که نشان می‌دهد تغییری در باطری‌ها نداشتیم. بله درست است، هر دوی آنها از همان باطری محبوب NP-FZ100 استفاده می‌کنند و ضمنا مانند اغلب دوربین‌های جدید، می‌توانید باطری آن را از طریق کابل USB-C مستقیما روی خود دوربین شارژ کنید.

البته گریپ این دوربین بزرگ‌تر از مدل قبلی شده و طبیعتا خوشدست‌تر از قبل هم شده است. ضمن اینکه سونی در این دوربین از بدنه آلیاژ منیزیم استفاده کرده و بخش‌هایی که از جنس پلاستیک هستند، از نوعی ماده قابل بازیافت استفاده شده که سونی آن را SORPLAS می‌نامد و در محصولات جدیدش از آن استفاده کرده است.

تغییرات فیلمبرداری دوربین سونی A7 IV
بعد از فوکوس خودکار، مهم‌ترین تغییر در سونی A7 IV نسبت به A7 III در فیلمبرداری ان است. اول از همه اینکه مد فیلمبرداری در این دوربین، حالا دارای یک سویچ اختصاصی است و دیگر دکمه آن روی دکمه تغییر مد قرار ندارد.

البته خبر خوب اینکه یک دکمه بزرگ و کاربردی برای ضبط هم دقیقا کنار دکمه شاتر قرار گرفته است. در مدل قبلی، این دکمه در پشت دوربین و بالای نمایشگر قرار داشت که جای چندان راحتی هم نبود.

سونی A7 III اولین دوربین سری A7 بود که فیلمبرداری 4K را انجام می‌داد. این قابلیت برای آن سال خیلی پیشرفته محسوب می‌شد و اینکه A7 III می‌توانست بدون کراپ کردن تصویر با استفاده از تمام سطح حسگر ، فیلمبرداری 4K انجام دهد خیلی موضوع مهمی محسوب می‌شد. البته این فیلم‌برداری به 24 فریم بر ثانیه که فرمت سینمایی است محدود می‌شد و در صورتی که می‌خواستید با 30 فریم بر ثانیه ضبط کنید، یک کراپ جزئی در تصویر داشت.
ضمنا عمق رنگ ویدئو‌ها هم 8 بیتی بود.
اما حالا دوربین سونی A7 IV می‌تواند با عمق رنگ 10 بیت 4:2:2 فیلمبرداری کند. این عمق رنگ خصوصا در ویدئو‌های خام که با Hybrid Log Gamma (HLG) ضبط می‌شود و روی تلویزیون‌های دارای HDR نمایش داده می‌شود خیلی موثر است و تصویر فوق العاده شفاف‌تر و زیباتری را به نمایش می‌گذارد. ضمن اینکه دست ویرایش‌گرها را باز‌تر می‌گذارد تا روی رنگ و نور‌های ویدئو‌ها بهتر کار کنند.
علاوه بر این پردازشگر جدید این دوربین به شما اجازه می‌دهد تا با رزولوشن 4K فیلم‌های اسلوموشن 60 فریم بر ثانیه هم بگیرید. هر چند با این کار، یک کراپ APS-C یا همان Super 35 هم خواهید داشت. البته امکان ضبط با فرمت فشرده H.256 (XAVC HS) و استفاده از پروفایل رنگی خام S-Cinetone را هم دارید.
نهایتا اینکه فوکوس روی چشم را هم می‌توانید در حالت فیلمبرداری هم داشته باشید. بنابراین می‌توانید برای فیلمبرداری از سوژه‌های انسانی مانند فیلمبرداری عروس یا ساخت کلیپ، روی فوکوس به شدت دقیق این دوربین حساب کنید.

Live streaming
استریم کردن ویدئو هم یکی از قابلیت‌های جدیدی است که در این دوربین دیده می‌شود. سونی A7 IV می‌تواند ویدئو‌هایی که در حال ضبط است را مستقیما استریم کند. البته استریم یا پخش زنده در بالاترین کیفیت خود می‌تواند به با رزولوشن Full HD و البته با سرعت عادی و سرعت اسلوموشن 60 فریم بر ثانیه انجام شود. البته یک گزینه هم برای رزولوشن 4K دارد که متاسفانه سرعت آن برابر 15 فریم بر ثانیه است و تصویر آن حالت استاپ موشن به خودش می‌گیرد.

برای پخش زنده می‌توانید از یک ارتباط با کابل USB عادی خود دوربین استفاده کنید. ظاهرا یک مد استریم توسط گوشی‌های هوشمند هم وجود دارد که البته اگر رزولوشن را بیشتر از HD ببرید، بدون صدا منتقل می‌شود. اما همان استریم با کابل، خصوصا برای ضبط برنامه‌های زنده عالی عمل می‌کند.

عکس‌های 10 بیتی با فرمت HEIF
فرمت HEIF که برای اولین بار شرکت اپل در گوشی‌های خودش از آن استفاده کرد حالا تبدیل به یکی از استاندارد‌های ذخیره‌سازی در دنیای عکاسی حرفه‌ای هم شده است. این فرمت با رنگ‌های کاملا طبیعی، حجمی بسیار پایین‌تر از فایل‌های JPEG دارد.

البته پیش از این فرمت HEIF را در دوربین‌های جدید کانن هم دیده بودیم. اما سونی A7 IV برخلاف کانن‌ها، این فرمت را محدود به عمق رنگ 8 بیتی نمی‌کند و با پشتیبانی از عمق رنگ 10 بیتی، رنگ‌ها و کیفیتی به مراتب بالاتر را ثبت می‌کند. کانن از این فرمت تنها برای ثبت عکس های HDR استفاده می‌کند.

قیمت سونی A7 IV در مقایسه با رقبا
طبیعتا مهم‌ترین سوال درباره این دوربین قیمت آن است. اگرچه این دوربین هنوز به ایران نیامده است (در تاریخ انتشار این مقاله)، اما قیمت آن حدود 500 دلار بیشتر از مدل قبلی یعنی A7 III است. قیمت آن تقریبا با کانن EOS R6 یکی بوده و به مراتب گران‌تر از Nikon Z6 II است. بنابراین احتمالا می‌توانید تخمینی برای قیمت این دوربین به محض ورود به بازار داشته باشید.