اصول و نکات نورپردازی عکاسی در خانه

عکاس‌های حرفه‌ای معمولا با کمی دستکاری نور و به کمک تجهیزات نورپردازی پیشرفته می‌توانند عکس‌های باکیفیت و جذاب‌تری ثبت کنند. اما صبر کنید؛ عکس‌های خوب همیشه هم کار عکاسان حرفه‌ای نیست. با یاد گرفتن یک سری نکات درباره نورپردازی عکاسی در خانه، حتی افراد تازه‌کار و غیر حرفه‌ای هم می‌توانند در خانه عکس‌های خوبی بگیرند.

اگر صاحب یک آنلاین شاپ هستید و می‌خواهید عکاسی از محصولاتتان را خودتان انجام دهید، یا به تازگی تولید محتوا در اینستاگرام را شروع کردید، یا اصلا می‌خواهید با ساده‌ترین و ارزان‌ترین تجهیزات نورپردازی عکس‌های پرتره بی‌نظیری در خانه بگیرید، این مقاله مخصوص شماست.

نورپردازی اساس و پایه عکاسی است. حتی اگر بهترین سوژه و گران‌ترین دوربین را هم داشته باشید ولی از ابزار و تکنیک‌های درستی برای نورپردازی روی سوژه استفاده نکنید، کارتان لنگ است.

به خاطر همین تصمیم گرفتیم در این مقاله درمورد مهم‌ترین اصل عکاسی یعنی نورپردازی و همه نکاتی که آدم‌های تازه‌کار برای نورپردازی عکاسی در خانه باید بدانند با هم صحبت کنیم.

شناخت انواع نور و جهت‌دهی آن در نورپردازی عکاسی در خانه

اولین شرط برای اجرای یک نورپردازی اصولی برای عکاسی در خانه این است که انواع و اقسام نور (مثل نور سخت و نرم، دمای نور و…) و کاربرد هر کدام از آن‌ها را بشناسید.

با دمای رنگ نور شروع می‌کنیم.

دمای رنگ نور یعنی چه؟

اگر بخواهیم یک تعریف ساده و سریع از دمای رنگ نور داشته باشیم، می‌شود گفت دمای نور مقدار سردی یا گرمی نور را با مقیاس کلوین (K) نشان می‌دهد. هر چه رنگ نور به زردی نزدیک باشد نور ما گرم، و هر چه رنگ نور به آبی نزدیک‌تر باشد دمای رنگ نور سردتر است.

حالا اگر بخواهیم کمی علمی‌تر و با استفاده از مقیاس کلوین انواع نور سرد و گرم را طبقه‌بندی کنیم به سه دسته‌بندی کلی می‌رسیم:

اگر مقدار درجه کلوین از ۳۳۰۰ کمتر باشد نور گرم، اگر درجه کلوین بیشتر از ۵۳۰۰ باشد نور سرد، و درجه بین این دو نور میانه است.

دقت کردید؟ هر چه درجه کلوین نور پایین‌تر باشد نور گرم‌تر است و برعکس.

خب حالا دانستن دمای رنگ نور در نورپردازی به چه دردی می‌خورد؟

روانشناسی رنگ می‌گوید که رنگ‌ها می‌توانند احساسات خاصی را در آدم‌ها به وجود بیاورند و هر رنگی تاثیر متفاوتی را روی مغز مخاطب ایجاد می‌کند. مثلا رنگ‌های گرم مثل قرمز یا نارنجی احساسات و هیجان را با شدت بیشتری منتقل می‌کند. علاوه بر این در ساعت‌های مختلف روز نور خورشید هم دمای متفاوتی دارد. مثلا اوایل صبح نور سردتری دارید و به همین دلیل اگر در تصویری نور سر ببینید متوجه می‌شوید که صبح است و اگر تصویر غروب آفتاب ببینید حتما دمای رنگ گرم‌تر است.

با استفاده از این موضوع در نورپردازی عکاسی هم می‌توانید با ترکیب نورهای سرد و گرم حال‌وهوای صحنه عکاسی یا سوژه‌تان را بهتر و واقعی‌تر به مخاطب انتقال دهید و افکت‌های نوری خاصی را به عکس اضافه کنید.

به‌جز این با دانستن دمای رنگ نور می‌توانید شدت روشنایی مورد نیازتان را با توجه به سبک عکاسی بهتر مشخص کنید.

بعضی از منابع نوری مثل پنل‌های LED و رینگ لایت‌ها قابلیت تنظیم دمای نور را دارند.

نکته: بعد از عکاسی یا فیلمبرداری هم امکان تغییر دمای رنگ نور در ادیت هم وجود دارد اما به طور کلی تنظیم نورها موقع عکاسی یا فیلمبرداری کاری حرفه‌ای‌تر است و شما می‌توانید نورها را ترکیب کنید اما موقع ادیت کار سخت‌تر می‌شود. البته در عکاسی ساده با یک ادیت ساده یعنی همان تغییر دما این کار امکان پذیر است.

نور سخت یا نرم؟ یک نکته مهم در نورپردازی عکاسی در خانه

موضوع دیگری که قبل از اجرای نورپردازی عکاسی در خانه مخصوصا برای عکاسی پرتره باید بدانید تفاوت نور سخت و نرم است.

نور سخت یک نور متمرکز و اغلب با کنتراست بالا است که سایه‌هایی خشن با لبه‌های تیز و کاملا مشهود روی سوژه منعکس می‌کند. در مقابل، نور نرم ملایم‌تر است و کنتراست‌های کمتری در سوژه ایجاد می‌کند. در نورپردازی با نور نرم تقریبا سایه‌‌های خیلی تیز و مشخصی وجود ندارد.

در اصل نور نرم، نوری است که تمام قسمت‌های سوژه را به طور یکدست روشن می‌کند. تصویر زیر تفاوت این دو نور را به خوبی مشخص می‌کند.

اینکه از نور سخت در نورپردازی عکاسی در خانه استفاده کنید یا نور نرم، به سوژه، هدف و سبک عکاسی وابسته است. ولی در کل نور نرم کاربرد بیشتری در عکاسی، به‌ویژه عکاسی از محصول دارد و از نور سخت معمولا برای ایجاد جلوه‌های دراماتیک در عکس‌های پرتره یا جایی که به کنتراست بالا نیاز داریم استفاده می‌شود.

نرم یا سخت بودن نور به دو عامل وابسته است؛

۱. اندازه منبع نور

۲. فاصله آن تا سوژه

هرچه منبع نور بزرگتر و فاصله‌اش با سوژه کمتر باشد نور نرم‌تر، و برعکس هرقدر منبع نور کوچکتر و فاصله آن از سوژه بیشتر باشد نور سخت‌تر است.

برخی از منابع نوری مثل فلاش‌ها به خودی خود نور سختی از خود منعکس می‌کنند و توسط اصلاح‌کننده‌های نور مثل سافت باکس یا چترهای عکاسی به نور نرم تبدیل می‌شوند. اما نورهایی مثل رینگ لایت یا سافت لایت بدون شکل‌دهنده‌های نور هم نور نرمی به سوژه می‌تابانند.

جهت‌دهی نور

زاویه نور یکی دیگر از مقدماتی است که برای نورپردازی عکاسی در خانه باید بشناسید. در اصل بیشتر کار نورپردازی در همین پیدا کردن جهت مناسب نور خلاصه می‌شود.

نور می‌تواند از یکی از ۵ جهت بالا،‌ پایین، پشت سر، روبرو و کنار یا ترکیبی از چند جهت به سوژه بتابد.

استفاده از نور روبرو ساده‌ترین شکل نورپردازی است که معمولا در عکاسی پرتره و خیلی کاربرد دارد. در این روش منبع نوری، کمی بالاتر از دوربین و دقیقا در مقابل سوژه قرار می‌گیرد و آن را روشن می‌کند.

نورپردازی از جهت بالا، پشت سر و پایین به ندرت در نورپردازی عکاسی در خانه به صورت مجزا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نورپردازی از طرفین یکی از محبوب‌ترین زوایا برای نورپردازی است. برای این نوع نورپردازی منبع نوری با زاویه ۴۵ درجه در اطراف سوژه قرار می‌گیرند و معمولا برای نتیجه بهتر از یک رفلکتور عکاسی هم برای بازتاب نور استفاده می‌شود.

برای اینکه با انواع رفلکتور و کاربرد هر کدام از آن‌ها آشنا شوید می‌توانید مقاله‌ای که قبلا منتشر کردیم را مطالعه کنید.

اما بهترین حالت که هم عکاسان از آن استفاده می‌کنند هم برای عکاسی در خانه پیشنهاد می‌شود، نورپردازی سه طرفه با سه منبع نوری است؛ یک منبع نور اصلی، یک نور پرکننده (fill light) که سایه‌ها را کمتر می‌کند و یک نور از پشت سر (back light). نور پرکننده وظیفه پر یا کم کردن سایه‌ها و کم کردن کنتراست عکس را دارد و همیشه باید شدت کمتری از نور اصلی (تقریبا ۳۰ درصد نور اصلی) داشته باشد.

همیشه یادتان باشد که برای یک نورپردازی بی‌نقص سوژه اصلی عکس باید روشن‌ترین و مهم‌ترین قسمت عکس باشد، البته در نوردهی خیلی هم اغراق نکنید. به علاوه سعی کنید سایه‌های کنترل‌نشده را تا جای ممکن با جا‌به‌جا کردن نور از بین ببرید.

برای اینکه عکسی با نورپردازی بهتر بگیرید زوایای دوربین و منابع نور را از جهات مختلف امتحان کنید تا در نهایت بهترین زاویه و مناسب‌ترین نور را برای عکاسی بیابید.

تا اینجا با اصطلاحات و نکات اولیه نورپردازی آشنا شدیم. حالا باید ببینیم چه تجهیزاتی برای نورپردازی عکاسی در خانه نیاز داریم.

تجهیزات نورپردازی عکاسی در خانه

همانطور که اول حرف‌هایم گفتم قرار است با ساده‌ترین و ارزان‌ترین تجهیزات نورپردازی در خانه عکاسی کنیم. پس سافت باکس‌ها و فلاش‌های استودیویی و حرفه‌ای را کنار می‌گذاریم و به سراغ منابع نوری ساده‌تری مثل رینگ لایت‌ها، پنل‌های LED و سافت باکس‌های لامپی می‌رویم.

رینگ لایت و عکاسی پرتره

یکی از محبوب‌ترین تجهیزات نورپردازی برای عکاسی پرتره در خانه رینگ لایت است.

رینگ لایت‌ها نور نرم و یکنواختی به سوژه می‌تابانند و بدون ایجاد هیچ سایه‌ای بهترین نوردهی را روی سوژه اعمال می‌کند. به‌جز این شدت و دمای رنگ نور رینگ لایت قابل تنظیم است و با توجه به نیازتان می‌توانید درجه سردی یا گرمی نور را مشخص کنید.

استفاده از رینگ لایت‌ها به آموزش و مهارت خاصی نیاز ندارد و حتی آماتورترین عکاسان هم می‌توانند به‌سادگی از آن استفاده کنند. در کنار همه این‌ها اصلی‌ترین دلیلی که رینگ لایت را برای عکاسی پرتره در خانه محبوب کرده کچ لایت یا حلقه نوری است که در چشم ایجاد و جذابیت عکس‌هایتان را دوچندان می‌کند.

علاوه بر عکاسی پرتره، در نورپردازی عکاسی ماکرو و عکاسی از محصولات و اشیا کوچک و عکاسی از غذا هم به جای خیمه نور می‌توان از رینگ لایت استفاده کرد.

قیمت رینگ لایت نسبت به بقیه منابع نوری ارزان‌تر است و به همین دلیل طرفداران بیشتری هم در بین عکاسان مبتدی دارد.

از آنجایی که شدت نور رینگ لایت خیلی زیاد نیست برخی از عکاسان از دو یا سه رینگ لایت به شکل همزمان برای نورپردازی استفاده می‌کنند؛ به جای این کار می‌شود گزینه‌های بهتری مثل سافت لایت‌ها را امتحان کرد.

سافت باکس لامپی

سافت باکس‌ها از خود نوری ندارند و در اصل یک نوع شکل‌دهنده یا اصلاح‌کننده نور هستند که جلوی یک منبع نور مثل انواع فلاش یا لامپ‌های معمولی LED قرار می‌گیرند و شدت و نرمی و سختی نور را کنترل می‌کنند. برای نورپردازی عکاسی در خانه به فلاش‌های استودیویی نیازی نیست و با سافت باکس‌های لامپی هم کارتان راه میفتد.

سافت‌باکس‌های لامپی ساده‌ترین منبع نوری هستند و یک سافت باکس بر روی یک هولدر یک یا چند لامپی (۳ تا ۵ لامپ) نصب می‌شود. معمولا این سافت باکس‌ها کیت کاملی شامل پایه، سافت باکس و هولدر لامپ هستند. اغلب سافت باکس‌های لامپی دیمر تنظیم نور ندارند و برای تنظیم مقدار نور یا سردی و گرمی آن باید از لامپ‌های دیمردار یا کلید خاموش و روشن لامپ‌ها برای تنظیم شدت نور استفاده کنید.

سافت باکس‌های لامپی نور کمی دارند به خاطر همین هم بیشتر برای نورپردازی عکاسی در خانه و توسط افراد مبتدی استفاده می‌شوند. علاوه بر اندازه منبع نور، شکل و اندازه خود سافت باکس هم در مقدار نور خروجی موثر است. معمولا سافت باکس‌های بزرگتر نور ملایم‌تر و بیشتری دارند. البته این نکته را هم در نظر بگیرید که سافت باکس بزرگتر جای بیشتری را هم در خانه اشغال می‌کند.

قیمت سافت باکس های لامپی ارزان است و کار با آنها بسیار ساده است.

پس اگر برای نورپردازی عکاسی در خانه به یک نور نرم نیاز دارید تا بی‌دردسر نورپردازی عکس‌هایتان را با آن انجام دهید سافت باکس‌های لامپی و رینگ لایت پیشنهاد خوبی است. اما اگر به دنبال یک گزینه حرفه‌ای‌تر با نور و قابلیت‌های بیشتر هستید پنل‌های LED را انتخاب کنید.

پنل‌های LED

پنل‌های ال ای دی یا سافت لایت‌ها دسته دیگری از تجهیزات نورپردازی هستند که هم برای نورپردازی عکاسی در خانه استفاده می‌شوند هم برای عکاسی و فیلمبرداری در استودیو‌ها.

پنل‌های ال ای دی از تعداد زیادی لامپ  LEDساخته شده‌اند و حجم و قدرت نور بیشتری نسبت به رینگ لایت و سافت باکس‌های لامپی دارند. در این پنل‌ها کنترل بهتری بر نوردهی دارید و در اکثر آن‌ها می‌توانید شدت نور را از ۱ تا ۱۰۰ تنظیم کنید و تغییرات نوردهی و شدت سایه‌ها را مرحله به مرحله ببینید.

مزیت دیگر استفاده از پنل‌های ال ای دی در نورپردازی کیفیت بالای نور است. پنل ال ای دی سطح بزرگی دارد و همین باعث می‌شود نور نرم و ملایمی از خود ساطع کند و اینطوری نیازی به اصلاح‌کننده‌هایی مثل سافت باکس، رفلکتور، چتر عکاسی و… ندارید.

برخلاف نورهای استودیویی، پنل‌های ال ای دی گرمای زیادی تولید نمی‌کنند و مصرف انرژی کمی دارند و همین ویژگی آن‌ها را برای استفاده در خانه مناسب کرده است.

علاوه بر تنظیم شدت نور، دمای رنگ نور هم در این پنل‌ها قابل تنظیم است و می‌توانید با ترکیب دمای رنگ نور طبیعی و نور مصنوعی یا استفاده از چند پنل با دمای نور متفاوت جلوه بهتری به عکس‌هایتان بدهید. به‌جز دیمر تنظیم شدت و رنگ نور یک نمایشگر کوچک هم در پشت اغلب این پنل‌ها قرار گرفته که تنظیمات نور را نشان می‌دهد.

پنل‌های LED قیمت بیشتری هم نسبت به رینگ لایت و سافت باکس دارند که با توجه به قابلیت‌های بیشتر و نورپردازی حرفه‌ای‌تر قطعا ارزش هزینه کردن را دارد.

پنل LED SL236 مکس لایت یکی از نورهای ثابت مقرون‌به‌صرفه برای نورپردازی عکاسی در خانه است که می‌توانید از فروشگاه دیجی آرکی تهیه کنید.

دنیای نورپردازی خیلی وسیع‌تر از این حرف‌هاست و در این مقاله  فقط گوشه‌ای از نکاتی که برای نورپردازی عکاسی در خانه مفید است را شناختیم. اگر سوالی در رابطه با محتوای این مقاله دارید می‌توانید در بخش نظرات برای ما بنویسید.