راهنمای خرید سه پایه عکاسی و فیلمبرداری به زبان ساده

برای عکاسی نجومی و عکس گرفتن از آسمان شب، عکاسی منظره، عکاسی پانورما و کلا هر نوع عکاسی و فیلمبرداری که نیاز به کادربندی دقیق دارد سه پایه عکاسی از ابزارهای ضروری است که به کارتان می‌آید. برای خرید سه پایه عکاسی گزینه‌های متعددی وجود دارد که از نظر وزن و ارتفاع سه پایه، قیمت،‌ نوع کاربری، میزان پایداری و تحمل وزن سه پایه و… متفاوت‌اند.

اگر قصد خرید سه پایه عکاسی را دارید، در این راهنمای خرید سه پایه از جزئیات و تفاوت‌هایی گفتیم که موقع خرید باید دقت کنید.

آشنایی با قسمت‌های مختلف سه پایه

سه پایه‌ها اجزا مختلفی دارند که کیفیت و جنس هر کدام از آن‌ها در قیمت، نوع کاربری و کیفیت کلی سه پایه موثر است.

بیایید نگاهی به هر کدام از این اجزا بیندازیم.

هد سه پایه چیست و چه اهمیتی دارد؟

برای اتصال دوربین به سه پایه به قطعه‌‍ای به نام هد یا سری سه پایه نیاز داریم.

هد به نوعی رابط بین دوربین و سه پایه و مهم‌ترین قسمت سه پایه است، چون دوربین روی آن سوار و نصب می‌شود و وظیفه کنترل حرکات را برعهده دارد.

بعضی از سه پایه‌های ارزان قیمت خودشان هد یا سری دارند و قابل تعویض نیستند، بعضی دیگر ندارند و باید جداگانه بخرید. هد سه پایه مثل بقیه قسمت‌های آن می‌تواند سبک یا سنگین باشد. هنگام خرید هد و صفحه سه پایه دقت کنید که هد، حداقل همان مقدار وزنی که پایه‌ها تحمل می‌کنند را بتواند تحمل کند.

از بین انواع هد، چهار نوع از بقیه رایج‌تر هستند:

• بال هد (Ball-Head)
• پن هد (Pan Head)
• پن تیلیت (Pan-Tilt Head)
• گیمبال هد (Gimbal Head)

بال هد

بال هدها یا هد توپی یکی از پرکاربردترین هدها هستند که ۳۶۰ درجه می‌چرخند. این نوع هد با اینکه دوربین را خیلی محکم و ایمن نگه می‌دارد،‌ عملکرد بسیار روان و منعطفی دارد. بخش متحرک این نوع هد توسط یک پیچ کنترلی تنظیم و محکم می‌شود. بال هد برای استفاده‌های معمولی و نصب تجهیزات سبک مناسب است.

شاید تنها عیب این هد همان انعطاف و آزادی بیش از حدش باشد. موقع کار با این هد باید خیلی مراقب باشید چون فقط با یک پیچ دوربین کاملا آزاد می‌شود و بی‌دقتی در کار می‌تواند به دوربین یا تجهیزات آسیب بزند.

و نکته بعدی این که بال هد به دلیل آزادی بیش از حد برای انجام حرکات صاف و مستقیم مثل حرکت در زاویه افق یا عمودی مناسب نیست چون هرچقدر هم دقت کنید که این حرکت به درستی انجام شود باز هم دست انسان از مسیر منحرف می‌شود.

در کل بال هد برای عکاسی ایده‌آل است اما موقع کار فیلمبرداری‌های حرکتی گزینه جالبی نیست.

پن هد

حرفه‌ای‌تر از بال هدها هستند و با چند اهرم کنترلی دوربین را در چند جهت عمودی و افقی حرکت می‌دهد. پن هدها تحمل وزن بیشتری دارند و چون تعداد جهات چرخش محدودتری دارند ثبات و استحکام بیشتری را فراهم می‌کنند.

پن تیلت

یکی از محبوب‌ترین هدها هستند. این نوع هد با یک یا دو دسته در دو جهت عمودی و افقی می‌چرخد.

توجه کنید که اصلاح پن هد یا پن تیلت به صورت کلی برای انواع مختلف هدهای سه پایه که محدوده حرکتی مشخصی دارند استفاده می‌شوند. امکان دارد این هد دارای ۲ یا ۳ جهت حرکتی با دسته‌های اهرمی مختلف باشد.

گیمبال هد

گیمبال هد یک سری تخصصی برای نصب دوربین با لنزهای بلند و سنگین مثل لنزهای ۳۰۰ میلی‌متری و بیشتر است. این نوع هد تعادل و ثبات خوبی بین دوربین و لنزهای سنگین ایجاد می‌کند. استفاده از آن‌ها در هر جهتی ساده است و نیازی به محکم کردن هد بعد از هر بار حرکت دوربین ندارد.

اینکه چه نوع هدی برای شما مناسب است تا حد زیادی به سبک عکاسی و تجهیزات بستگی دارد. ولی در مجموع چون این قطعه مستقیما با دوربین در ارتباط است، پس ارزشش را دارد که برای خرید هد سه پایه باکیفیت و گران هزینه کنید.

سیستم جداسازی سریع | Quick Release

اگر قبلا از سه پایه‌های معمولی و قدیمی استفاده کرده باشید می‌دانید که برای نصب دوربین روی سه پایه یا جدا کردن آن با سیستم رزوه‌ای، باید دوربین یا سه پایه را بچرخانید تا در جای خود محکم یا از سه پایه جدا شود.

اما حالا برای راحتی عکاسان از مکانیزم جداسازی سریع در بیشتر سه پایه‌ها استفاده شده است.

در این روش یک صفحه کوچک پلاستیکی، فلزی یا آلومینیومی به دوربین وصل می‌شود و دوربین به همراه این صفحه روی هد سه پایه قرار می‌گیرد. اینطوری برای وصل یا جدا کردن دوربین نیازی به پیچاندن چیزی ندارید و فقط با فشار دادن یک دکمه دوربین به‌سادگی از سه پایه جدا می‌شود.

پایه

پایه‌های اصلی در سه پایه عکاسی معمولا یا لوله‌ای هستند یا غیر لوله‌ای.

سه پایه‌های فیبر کربنی، همه از نوع لوله‌ای هستند. پایه‌های لوله‌ای با قفل‌های پیچشی محکم باز و بسته می‌شوند. پایه‌های غیر لوله‌ای مثل اغلب سه پایه‌های آلومینیومی معمولا با قفل‌های اهرمی باز و بسته می‌شوند.

بسته به اینکه ارتفاع سه پایه چقدر باشد،‌ پایه‌ها می‌توانند ۳ تا ۵ بخشی باشند. طبیعتا هر چه ارتفاع پایه بیشتر شود ثبات کمتری هم دارد.

کف پایه ( قسمت انتهای پایه‌ها)

بیشتر سه پایه‌ها یک قطعه لاستیکی را در انتهای پایه‌هایشان دارند. این قطعه ثبات و پایداری بیشتری برای سه پایه فراهم و استفاده از سه پایه را در محیط‌های گوناگون راحت‌تر می‌کند.

در بعضی از سه پایه‌های حرفه‌ای در قسمت انتهای پایه قطعه‌ای وجود دارد که با توجه به شرایط محیطی می‌توانید آن را تعویض کنید. مثلا اگر در خانه یا استودیو عکاسی می‌کنید نوع پلاستیکی یا لاستیکی را استفاده کنید. یا اگر در فضای بیرون یا زمین خاکی یا در شرایط بارانی و لغزنده و… عکاسی می‌کنید مدل‌های میخ‌دار به کارتان می‌آید.

میله وسط سه پایه

بعضی از سه پایه‌ها یک ستون و میله در وسط پایه‌ها دارند که به کمک آن می‌توانید بدون کوتاه و بلند کردن پایه‌ها، ارتفاع دوربین را کم و زیاد کنید.

به هر حال اگر می‌خواهید از این میله مرکزی استفاده کنید حتما آن را در ارتفاع پایینی نگه دارید تا دوربین خیلی تکان نخورد.

این میله البته مزایایی هم دارد. مثل اینکه در بعضی از مدل‌های پیشرفته سه پایه عکاسی، این میله می‌تواند به شکل برعکس در سه پایه قرار بگیرد یا امکان جهت‌دهی به شکل افقی داشته باشد و سه پایه ساده شما را به یک سه پایه T شکل تبدیل کند که برای عکاسی ماکرو فوق‌العاده کاربردی و مفید است.

صلیبی شدن یا همان تی شدن سه پایه به ویژه در عکاسی عمودی که بیشتر برای عکاسی محصول استفاده می‌شود کاربردی است.

فاکتورهای کلیدی هنگام خرید سه پایه

استفاده از سه پایه‌های عکاسی برای گرفتن عکس‌های بدون نقص مهم و ضروری است؛ فرقی هم ندارد چه سبک عکاسی را دنبال می‌کنید، سه پایه عکاسی معمولا در تمام پروژه‌های عکاسی کارتان را راحت‌تر می‌کند.

برای خرید سه پایه عکاسی چند فاکتور مهم وجود دارد که بد نیست قبل از خرید نگاهی به آن‌ها بیندازید.

اندازه و ارتفاع سه پایه

از نظر اندازه، سه پایه‌ عکاسی تنوع زیادی دارد. از سه پایه‌های جمع‌وجوری که حتی در جیب یا کوله پشتی هم جا می‌شوند گرفته تا سه پایه‌های حرفه‌ای و استودیویی بزرگ و سنگین، گزینه‌هایی هستند که با توجه به نیاز و استفاده‌تان می‌توانید آن‌ها را انتخاب کنید.

ارتفاع سه پایه هم در روند عکاسی تاثیر دارد هم در حمل آن. در کل بهتر است سه پایه‌ای را انتخاب کنید که با قد شما مطابقت داشته باشد. برای اینکه بدانید قد سه پایه برای شما مناسب است یا نه باید دوربین را روی آن قرار دهید؛ ایده‌آل‌ترین اندازه این است که منظره‌یاب دوربین هم‌سطح چشمتان باشد.

اگر دوربین بالاتر از سطح چشم شما بود می‌توانید پایه‌ها را کوتاه‌تر تنظیم کنید اما اگر ارتفاع سه پایه زیادی کوتاه باشد مجبور هستید برای نگاه کردن از منظره‌یاب دائما خم شوید و این روند عکاسی را دشوار و خسته‌کننده می‌کند.

ارتفاع سه پایه را در حالت جمع‌شده هم بررسی کنید.

مخصوصا اگر همیشه سه پایه عکاسی را با خودتان حمل می‌کنید. هر چه سه پایه در حالت جمع‌شده کوچک‌تر باشد هم جای کمتری در کوله پشتی عکاسی اشغال می‌کند هم حمل آن راحت‌تر است.

جنس، وزن و تحمل وزن سه پایه

یکی از اولین نکاتی که هنگام خرید سه پایه اهمیت دارد این است که سه پایه چقدر وزن را می‌تواند تحمل کند.

اگر سه پایه خیلی سبک باشد ممکن است تحمل وزن دوربین و تجهیزات سنگین‌تر مثل لنزهای تله را نداشته باشند و سه پایه به زمین بیفتد و دوربین‌تان آسیب ببیند. از طرفی اگر سه پایه خیلی سنگین باشد جابه‌جایی و حمل آن هم دشوارتر است.

بهترین راهکار برای اینکه مطمئن شوید سه پایه وزن دوربین و تجهیزات شما را تحمل خواهد کرد، این است که وزن سه پایه‌ای که انتخاب می‌کنید حداقل 1.5 تا 2 برابر وزن دوربین و سنگین‌ترین لنزی که استفاده می‌کنید باشد.

به غیر از مقدار تحمل وزن توسط سه پایه، وزن خود سه پایه هم فاکتور مهمی در انتخاب سه پایه است.

اگر اغلب اوقات در استودیو یا خانه عکاسی می‌کنید شاید وزن سه پایه موضوع خیلی بااهمیتی نباشد؛ چون نیاز به جابه‌جایی خیلی زیادی ندارید. اما اگر دائم در سفر هستید و مجبورید که دائما سه پایه را با خودتان حمل کنید باید یک سه پایه تقریبا سبک و مقاوم را انتخاب کنید.

وزن سه پایه تا حد زیادی به جنس ساخت آن هم بستگی دارد. بهترین سه پایه‌ها معمولا از جنس فیبر کربن ساخته می‌شود. فیبر کربن، هم خیلی سبک است هم بسیار بادوام و در شرایط آب‌وهوایی مرطوب دچار زنگزدگی و آسیب نمی‌شود. سه پایه‌های فیبر کربنی به خاطر کیفیت خوب‌شان قیمت بیشتری هم نسبت به انواع دیگر دارند.

بعد از فیبر کربن سه پایه‌های آلومینیومی رایج‌ترین نوع سه پایه عکاسی هستند که وزن بیشتری نسبت به پایه‌های کربنی دارند و از نظر استحکام هم تقریبا قابل قبول هستند.

در کل سه پایه آلومینیومی مقاومت خوبی دارد و مقرون به صرفه است. سه پایه‌های پلاستیکی در شرایطی که قرار نیست جابجایی زیادی داشته باشید هم گزینه خوبی است.

ثبات و استحکام سه پایه

با اینکه وزن سه پایه تاثیر زیادی در پایداری و ثبات آن دارد ولی سنگین بودن سه پایه همیشه هم به معنای استحکام بالای آن نیست.

یک سه پایه خوب باید اتصالات مطمئن و محکمی داشته باشد و طراحی و مواد به کار رفته در آن طوری باشد که در شرایط مختلف، مثلا در باد شدید یا ضربه‌های محکم مقاوم باشد.

داشتن قابلیت‌های خاص

در بعضی از سه پایه های عکاسی قابلیت‌های خاصی وجود دارد که برای سبک‌های مختلف عکاسی کاربردی هستند. مثلا پایه بعضی از سه پایه های عکاسی می‌توانند تا ۱۸۰ درجه باز شوند یا همانطور که قبلا هم هم گفتیم میله مرکزی آن برعکس شود و دوربین موازی با زمین قرار بگیرد. این قابلیت‌ها برای عکاسی از محصول، عکاسی از غذا و در کل عکاسی ماکرو مهم هستند.

یکی دیگر از قابلیت‌های مفیدی که در بعضی سه پایه ها دیده می‌شود تبدیل شدن سه پایه به مونوپاد است. اگر پایه ها قابل جدا شدن باشند، با اتصال میله مرکزی به یکی از آن‌ها می‌توانید از سه پایه عکاسی یک مونوپاد بسازید.

جمع‌بندی و حرف‌های آخر

برخلاف دوربین‌های عکاسی و لنزها که ممکن است هر روز مدل‌های جدید از آن‌ها با قابلیت‌های بیشتر بیایند و بروند، خرید یک سه پایه خوب یک سرمایه‌گذاری بلندمدت است. از آنجایی که احتمالا پول زیادی برای خرید سه پایه عکاسی خوب می‌پردازید بهتر است بی‌گدار به آب نزنید و با آزمون و خطا پیش نروید.

برای یادآوری، چند نکته مهم برای خرید سه پایه عکاسی را با هم مرور می‌کنیم:

• مشخص کنید که از سه پایه دقیقا برای چه کاری استفاده می‌کنید؛ عکاسی یا فیلمبرداری؟ چه نوع عکاسی؟
• از سه پایه در کجا و چقدر استفاده می‌کنید و آیا نیاز به حمل آن دارید؟
• وزن دوربین و تجهیزات جانبی مثل انواع لنزها چقدر است و آیا سه پایه تحمل این مقدار وزن را دارد؟
• برای سبک عکاسی مد نظرتان به چه نوع هدی نیاز دارید؟

حالا که با معیارهای مهم در خرید سه پایه عکاسی آشنا شدید، حتما تصمیم‌گیری درباره خرید سه پایه برایتان راحت‌تر شده و می‌توانید سری به فروشگاه دیجی آرکی بزنید و از بین مدل‌های مختلف، سه پایه مورد نظر خودتان را انتخاب کنید.

اگر هنوز هم سوال بی‌پاسخی برایتان باقی مانده در بخش نظرات برای ما بنویسد.